Karen bergvolkeren en Mae Fah Luang Royal Garden

Hallo iedereen in Nederland en België, welkom weer voor een inkijkje in het leven van een Nederlandse emigrant. Ik hoop dat jullie het goed maken en af en toe zelfs al hebben kunnen genieten van het prille lentezonnetje bij 20 graden. Bedankt weer voor de reacties en groeten van afgelopen week, ik kan dat niet genoeg zeggen. In dit verslag wil ik doorgaan met een terugblik naar de gemaakte tocht naar het uiterste noorden van Thailand waar nog wel wat over te vertellen was. Vorige week donderdag 24 maart, werden we ook nog opgeschrikt door een bij het episch centrum krachtige aardbeving in Birma, net boven de Thaise noordelijke grens. Dat ging als volgt:

Om 21:00 uur lag ik languit te banken voor de t.v. toen plotseling m’n 2 hanglampen keurig synchroon op en neer begonnen te dansen en de muren licht maar zeer duidelijk begonnen te bewegen. Toen het gangpad van 4 hoog opgelopen waar mensen van andere appartementen ook naar toekwamen. Vele keken verward rond en ik riep dat iedereen direct via de nooduitgang naar buiten moest gaan wat ook gedaan werd. Op de trappen was het druk en emotioneel en iedereen ging toen naar buiten op veilige afstand van het gebouw. Na ongeveer 20 minuten gingen de meeste weer terug en om 23:00 volgde een naschokje met een kracht van 5.0. De ongeveer 7 seconden durende aardbeving werd zelfs tot in Bangkok gevoeld. In de nabijheid van het episch centrum werden zeker 75 mensen gedood maar men zegt dat de Birmese autoriteiten de cijfers verdoezelen en er zeker een dubbel aantal slachtoffers is te betreuren. In Chiang Rai vond een vrouw de dood toen een muur over haar heen viel. Het episch centrum bevond zich 50 km boven Mae Sai, waar ik een week geleden nog was, en 235 km ten noorden van Chiang Mai. De beving had de kracht van 6.8 op de schaal van Richter. Ik zag de volgende morgen dat er in de internationale pers maar terloops aandacht aan is besteed en dat is enerzijds begrijpelijk want men heeft meer dan genoeg ander en belangrijker nieuws en wat is 6.8 tegenover 9.0 in Japan. Ondanks dat verwondert me toch altijd dat de belangrijkheid van nieuws meestal ook afhankelijk is van de plek waar het gebeurt. Zie bijvoorbeeld Christchurch in Nieuw-Zeeland dat wekenlang de voorpagina’s haalde. In de betrokken landen hier wordt er door de media wel veel uitgebreider op teruggekeken. Verder is hier alles goed afgelopen.

Karen (Kurren) bergvolkeren..

Op zoek naar meer informatie over het Karen bergvolk dat hier bestaat uit zo’n 265.000 zielen bleek dat het moeilijk was door te dringen tot de waarheid over de cultuur van deze stam. Allerlei mythes, fantasieën, onwaarheden en onlogische feiten wekten steeds meer verwarring. Een reisgids zal eerder een spectaculair verhaal vertellen dan antropologen die alleen maar op zoek zijn naar de waarheid. Belangrijk is m.i. dat de informatie vergaard moet zijn via de Karen zelf. Zij spreken geen Thais maar hebben hun eigen ‘Karenic’ taaltje dat sterk beïnvloed is door het Birmees. Ik had ik het verslag al grotendeels ingetypt in de overtuiging dat de informatie juist was maar kon het enkele dagen later alweer bijna in z’n geheel in de digitale prullenbak gooien. Het is niet te geloven wat er allemaal verzonnen is over bijvoorbeeld die kenmerkende koperen ringen. Het Karen volk en hun gebruiken fascineren me mateloos zodat ik dit verslag een pagina langer heb gemaakt. Een vroegere koning heeft ook veel Karen in Chiang Mai laten integreren. Dat het enorme culturele verschil tussen de mensen hier en bijvoorbeeld de inwoners van Bangkok gigantisch is was me al opgevallen maar begin het nu pas meer te begrijpen. In Bangkok zijn de mensen liberaler, moderner, meer wereldwijs en bijvoorbeeld makkelijker in het toelaten van mensen van andere culturen (zoals westerlingen). Hier is men met handen en voeten aan culturele regels geketend; daar is geen ontkomen aan. Dus, niet nadenken, niet veranderen maar doen wat de cultuur voorschrijft. Culturele regels zijn niet alleen gemaakt om de eigen groep bij elkaar te houden maar ook vaak om anderen buiten te sluiten. Na de informatie volledig uitgezeefd te hebben denk ik hieronder een reëel beeld te schetsen van het fascinerende Karen volk en hun manier van leven..

De geschiedenis van de bergstammen in Thailand is nog maar enkele eeuwen oud. Ze zijn afkomstig uit diverse andere Aziatische landen maar vooral uit Myanmar (Birma). Vaak zijn ze daar weggevlucht omdat ze onderdrukt werden en wonen nu in Thailand dicht tegen de Birmese grens en genieten hier bescherming als politiek vluchteling. Maar velen hebben helemaal geen paspoort en dus ook geen status. Belangrijker vinden ze hun status binnen de eigen stam. De bergstammen zijn ook hier tot op heden meestal streng volgens hun tradities blijven leven. Dat maakt voor ons westerlingen een bezoek aan zo’n dorp natuurlijk extra interessant. De meeste geven er de voorkeur aan om boven de 1000 meter hoogte in de bergen te wonen maar je ziet ook dorpjes in de heuvels. Het liefste wonen ze ver van de mensenwereld omdat ze ’shy’ zijn geworden. Dat betekent niet dat ze verlegen zijn maar eerder mensenschuw. Ze hebben slechte ervaringen met de mensen van daar beneden; maar dat is vaak, net als bij de zigeuners, andersom ook zo. Immers de in nevelen gehulde, afgelegen locaties van de dorpen nodigen velen uit onopgemerkt ondeugende of illegale praktijken uit te oefenen. Zo zie je overdag dat de jongeren in het dorp rondlummelen en niet naar school gaan of werken. Wat doen die als het donker is, want ze zullen toch ergens van moeten leven? De mensen zullen je niet spontaan groeten zoals in Chiang Mai, je voelt dat ze afstand willen houden. Echter ze zullen je altijd fatsoenlijk bejegenen en vooruithelpen als je iets wilt weten.

Elke berg-(of heuvel-) stam heeft zijn eigen gebruiken, taal, kleding en spirituele overtuigingen.
Door het werk van de missionarissen die daar actiever zijn/waren dan de Boeddhisten zijn veel stammen Christelijk geworden. Het is dan ook een vreemde gewaarwording dat je tussen die berghutjes sterk contrasterend kleine kerkjes ziet. De bergstammen worden het beste herkend aan hun kleurrijke en unieke kostuums.
Het merendeel van de bergstammen die in de afgelegen berggebieden wonen praktiseren de zelfvoorzienende landbouw. Opiumteelt was een belangrijke bron van inkomsten voor velen maar de overheid heeft er hard gewerkt om de opiumteelt uit te roeien. Die teelt is met succes vervangen door andere gewassen, zoals koolsoorten en vruchten. Dat project onder leiding van de Koning is internationaal zeer geroemd omdat het zo goed geslaagd is en de opiumteelt sindsdien volledig uit het land verbannen is.

De meeste mensen kennen het Karen-volk van reisgidsen, televisiedocumentaires, tijdschriften en encyclopedieën als de "lange-hals" of "giraffe" stam. Maar de vrouwen die deze koperen ringen om hun nek dragen behoren tot een subgroep van de Karen bekend als de Padaung. Laten we maar direct verklappen dat het een mythe is dat de ringen gedragen worden om de nek te verlengen; dat zou kunnen leiden tot verlamming of zelfs de dood. In feite is de verschijning van een langere nek eerder een visuele illusie en dus volksverlakkerij. Voor een deel was me dat al duidelijk want naar onder toe worden de ringen groter en vallen ten dele over de schouders tot zelfs over de sleutelbeenderen. Aan de bovenkant zie je dat ze soms zelfs doorlopen tot bijna aan de kin toe. Op een van de foto’s zie je een meisje waarvan de ringen afgezakt zijn tot onder de knieën; bij navraag bleek dat ze tijdens haar publiciteitsjaren aan anorexia heeft geleden..

Toen ik jaren geleden voor het eerst foto’s zag van deze vrouwen leek het me maar een bizarre praktijk, dat gedoe met die ringen.
Er zijn veel verhalen in omloop van het hoe en waarom van dit gebruik bij de Padaung. Allereerst moet gezegd dat alleen ongehuwde vrouwen (ook jongere meisjes) die ringen dragen.
Hun eigen mythologie legt uit dat het wordt gedaan om te voorkomen dat ze door tijgers worden gebeten! Dat is natuurlijk moeilijk te geloven want als die ringen in de weg zitten zal de tijger zijn prooi toch wel verorberen. Anderen vertellen dat het is gedaan om de vrouwen onaantrekkelijker te maken zodat ze minder kans maken te worden veroverd door slavenhandelaren of geïnteresseerde vrijgezellen van vreemde stammen. Om bedreigingen in een cultuur af te wenden kan men bepaalde statussymbolen invoeren. Net als bij ons: ben je getrouwd dan draag je een ring. Vind je iemand van het andere geslacht leuk dan laat je ze met rust als je ziet dat men een trouwring draagt. Hou jezelf aan de regels of je verliest je status en ook de symbolen: verbreek je de verloving dan gaat de ring af. Dan is er ook nog de verklaring dat een extra-lange nek als teken van grote schoonheid en rijkdom wordt beschouwd en dat zal een betere man aantrekken. Ik voel me daarom nu verplicht elke dag even op de kennismakingssite te kijken of er nog een Karenvrouw ingeschreven staat. Met de huidige koperprijzen is zo’n vrouw nog extra een aantrekkelijke partij.. De cultuur van de mensen in Chiang Mai is niet veel anders dan die van de Karen.

De techniek van de ringen..

Een Karen meisje krijgt haar eerste ring als ze 4 jaar oud is. Om de 3 jaren wordt er dan een stuk toegevoegd. Dat betekent dat het hele geval bestaat uit één enkele staaf koper. Bij volwassen vrouwen bestaat het geheel uit 3 gedeeltes (zie vooral het onderstuk) wat op de foto’s duidelijk zichtbaar is. Bij overlijden van de vrouw of het kind worden de ringen vaak in de doodskist gelegd maar sommige oudere vrouwen geven voor het sterven de ringe